Biały Dom, Zakopane

Prezydent USA Barak Obama tak pokochał Podhale i góry, że kazał sobie wybudować w Zakopanem drugi Biały Dom. Prezydent zapowiedział, że przynajmniej dwa miesiące w sezonie zimowym będzie spędzał po Tatrami. Górale już się zastanawiają nad zmianą, która będzie nakazywała rodzicom nowo narodzonym chłopcom nadawanie imienia JOHN oraz wprowadzeniu obowiązku używania w Zakopanem wyłącznie Jeepów, jako pojazdu wyłącznego w obrębie parku kulturowego. Biały Dom będzie dwa razy w tygodniu udostępniony zwiedzającym.

Oczywiście był to częściowo żart primaaprilisowy. Częściowo, ponieważ Biały Dom w Zakopanem istnieje.

Biały Dom, Zakopane

Dwupiętrowa willa Biały Dom (ul. Sienkiewicza 12 b (18), willa „Biały Dom”, murowana, 1924, w ewidencji zabytków), usytuowana na skraju górnej Równi Krupowej należy dziś do Zespołu Państwowych Szkół Artystycznych i odbywają się tam zajęcia najmłodszych klas Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Artystycznej, są tam także pracownie komputerowe, plastyczne, pracownia literatury i filmoznawstwa oraz szkolna stołówka. Dom został wybudowany w 1924 r. wg projektu Franciszka Kopkowicza i przez jego biuro budowlane dla wybitnej śpiewaczki Janiny Korolewicz-Waydowej (1876-1955), która w latach 1917-18 i 1934-36 jako pierwsza kobieta była dyrektorem Opery Warszawskiej. Jeszcze w latach przed I wojną światową występowała często w zakopiańskim „Morskim Oku”, Zakopane znała i lubiła, a jej mąż, prawnik Władysław Wayda był pasjonatem turystyki górskiej. Dość szybko jednak okazało się, że mąż artystki miał rację, odradzając jej stałe mieszkanie w Zakopanem, którego zimny klimat źle wpływał na jej stan zdrowia. Początkowo jednak Biały Dom przyciągał gości ze sfer artystycznych, a nawet politycznych. W 1925 r. Waydowie podejmowali u siebie 21-osobową delegację władz francuskich, z generałem Henri Gouraudem, późniejszym merem Paryża, na czele. Na wigilii w tym samym roku gościli tu m.in. generał Władysław Sikorski oraz Kornel Makuszyński z żoną. Po kilku latach dom jednak został sprzedany i w latach międzywojennych pełnił funkcję pensjonatu, goszczącego m.in. organizatorów i uczestników dorocznych Międzynarodowych Zimowych Zawodów Konnych, rozgrywanych na sąsiedniej Równi Krupowej. Utrzymuje się niepotwierdzona pogłoska, że wśród gości był m.in. prezydent Ignacy Mościcki (wątpliwe: prezydent miał własną rezydencję w Kościelisku, choć niewykluczone, że kiedyś wolał skorzystać z zakopiańskiego noclegu w pobliżu miejsca zawodów, którym patronował).

W czasie II wojny światowej pensjonat został przejęty przez gminę na cele użyteczności publicznej. M.in. mieścił się tu żłobek, w latach 1975-1981 Dom Spokojnej Starości, później Poradnia Zdrowia Psychicznego i na końcu – Szkoła Pielęgniarek. W 1994 r. Biały Dom został przekazany przez wojewodę na rzecz Szkoły Artystycznej.

Tekst: Maciej Pinkwart

Zdjęcia: Renata Piżanowska

Tekst chroniony prawem autorskim.