Niedziela Palmowa (Niedziela Męki Pańskiej, Kwietna lub Wierzbna), jest świętem ruchomym wpisanym do kalendarza chrześcijańskiego. Przypada na 7 dni przed Wielkanocą i rozpoczyna Wielki Tydzień. Jest to święto, które zostało ustanowione na pamiątkę przybycia do Jerozolimy Jezusa Chrystusa. Wjazd Jezusa do Jerozolimy opisany został przez wszystkich czterech Ewangelistów. Wg nich  przybył on z Betfage, miejsca niedaleko Betanii, na osiołku. Kiedy wjechał do miasta ludzie wyszli mu na spotkanie i zaczęli rzucać pod nogi gałązki. Wołali: Hosanna! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie. Błogosławione królestwo ojca naszego Dawida, które przychodzi. Hosanna na wysokościach!  Miało to być spełnieniem zapisu ze Starego Testamentu: Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy.

Wjazd do Jerozolimy

Pierwsze wzmianki dotyczące Niedzieli Palmowej pochodzą z IV w. i są to zapiski z podróży piątniczki Egerii. Tekst pamiętnika Egerii został odnaleziony w 1884 r. w bibliotece w Arezzo. Pierwsza publikacja pamiętnika datowana jest na 1887 r. Zwyczaj procesji jaka wtedy odbywała się w Jerozolimie został szybko rozpowszechniony w krajach chrześcijańskich na Wschodzie. W Polsce święto to obchodzone jest od czasów średniowiecza. Obecnie podczas Niedzieli Palmowej wierni przynoszą do kościoła Palmy, które mają być symbolem odrodzenia.

Tradycja własnoręcznie wykonywanych palm wielkanocnych została zapoczątkowana we Francji w VII wieku. W Polsce obrzęd ten zachował się jedynie na Kurpiach oraz w Małopolsce.

Lipnica Murowana

W tym roku w Małopolsce, w Lipnicy Murowanej – miejscowości z 59-letnią tradycją konkursu palm wielkanocnych – zgłoszono do konkursu 50  palm. Były to kilkunastometrowe (nawet kilkudziesięcio) pręty wierzbowe, wiklinowe albo leszczynowe, przewiązane gałązkami wierzby, na górze z  czubem ze sztucznych kolorowych kwiatów, bazi, bukszpanu i cisu, z podoczepianymi do tego kolorowymi wstążkami.

Palma Wielkanocna

Zostały wykonane tak, aby jej wykonawca był w stanie objąć palmę dłońmi na wysokości 1 metra. Palmy wysokie wzmocniono w środku drewnianą tyczką i przyniesiono  na lipniczański rynek, gdzie zostały postawione „siłą ludzkich mięśni”, przy cokole św. Szymona z Lipnicy.

Św. Szymon

Jak co roku konkurs rozpoczął się mierzeniem palm i przypisaniem ich w zależności od wysokości, do odpowiednich kategorii. Każda konkursowa palemka została oznaczona tabliczką z imieniem i nazwiskiem osoby wykonującej, oraz danymi pomiaru. Co ciekawe, w konkursie tym zwycięzcy dostają nagrody, ale o ich wysokości dowiadują się dopiero po wynikach. Najwyższa palma miała 28,59 metra i została wykonana przez 18-letniego Andrzeja Goryla z Lipnicy Dolnej, który nad jej wykonaniem pracował razem z rodziną.

Lipnica Murowana

Tekst i fotografie: Renata Piżanowska